Prostat, boyutları kestane kadar olan bir salgı bezidir. Mesanenin alt tarafında, rektum yani makatın ön kısmında bulunur. Merkez kısmında üretra adı verilen mesaneden idrarın boşaltılmasını sağlayan kanal bulunur. Cinsel boşalma esnasında prostatın etrafındaki kaslar seminal sıvının üretraya dolmasını sağlar. Bu sıvı üretradan penis ucuna gelerek buradan dışarıya çıkar. Prostatta büyüme olursa, üretra sıkışır ve idrar akışı zorlanır. Büyümenin derecesine göre idrar tamamen durabilir. Bu yüzden prostat kanserinin belirtileri arasında idrar yapma güçlüğü bulunur.
Prostat bezi yanından penise uzaman ve sertleşmeyi kontrol altında tutan sinir lifleri vardır. Eğer prostat kanseri nedeniyle ameliyatta sinirlerde zedelenme olursa, peniste impotans yani sertleşme sorunu ortaya çıkabilir. Günümüzde gelişen tıbbi tekniklerde sinirleri koruyan yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlerin uygulanması tümörün boyutuna ve yerleştiği yere bağlıdır. Eğer peniste sertleşme sorunu ortaya çıkarsa, bu tedavi edilebilir bir durumdur.
Prostat hastalıkları nelerdir?
Erkeklerde prostatın en fazla görülen hastalığı prostat büyümesidir. Daha çok 50 yaşın üzerindeki erkeklerde %50 oranında prostat büyümesi belirtileri ortaya çıkar. Bu oran 60 yaşından sonra %70'lere kadar ilerler. Toplumda erkeklerin üçte birinin prostat büyümesi yüzünden müdahale geçirdikleri belirlenmiştir. Bu kadar yaygın bir hastalık olduğundan, erkeklerin prostat kontrolü için sıkça doktora gitmelerinde yarar vardır. Bunun dışında prostatın etkilendiği hastalıklar arasında prostat kanseri gelmektedir. Toplumda 6 erkekten biri bundan etkilenmektedir. Bir erkeğin prostat kanseri olması yaşamından 9 yıl eksilmesine neden olmaktadır.
Prostat kanseri neden olur?
Vücuttaki hücreler belli kontrol mekanizması doğrultusunda yenilenir. Bu vücuttaki hasar gören dokunun tamir edilmesini ve yenilenmesini sağlar. Tümör ise kontrol dışı çoğalan hücreler tarafından oluşturulur. Tümörlerin bazıları büyüse de köken aldıkları dokuyla sınırlı şekilde kalır. Bunların yayılma riski olmaz. Böyle tümörler iyi huyu olarak tanımlanır. Diğer tümörlerde büyüdükleri gibi komşu organlara kadar ilerleyerek, organlara hasar verebilirler. Vücutta kan ve lenf dolaşımı yoluyla uzak organları da etkileyebilirler. Bunlar kötü huylu tümör yani kanser olarak tanımlanır. Prostat kanseri de bu şekilde oluşur. Tümörler yerleştiği yerlerde çoğalabilir ve organlara zarar verirler. Köken aldıkları organın dışına çıktıklarında ve orada büyüdüklerinde metastaz yapmış olurlar.
Prostat kanserinin neden olduğu henüz kesin olarak bilinmemektedir. Uzmanların bir kısmı fazla yağlı besinlerin tüketimi gibi çevresel etkenlerin bunda rolü olduğunu belirtirken, bazıları da prostat kanserinin genetik olarak meydana geldiğini belirtir. Ancak prostat kanseri hastaları arasında yapılan bir araştırma kanserin en önemli riskinin ileri yaş olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle 50 yaşından sonraki erkeklerde prostat kanseri riski artmaya başlar. Bu yüzden erkeklerin 50 yaşından itibaren prostat kanseri açısından taranması gerekir. Erkeklerde en fazla görülen kanser türü de budur. Ayrıca erkeklerde kanser kaynaklı ölümlerde prostat kanseri ikinci sırada yer alır.
Erkekler uzun yaşadıkları sürece hemen hepsinde prostat kanseri gelişme riski vardır. Yaşın ilerlemesi önemli bir risk nedenidir. Tespit edilen kanserlerin %85 kadarı 65 yaş ve üzerindeki erkeklerden meydana gelir. Nadir olarak genç yaştaki erkeklerde prostat kanseri gelişebilir. Araştırmalar Afrika kökenli olanların Asya kökenli olanlara daha fazla risk taşıdığını göstermektedir.